ظرف یکبار مصرف؛ یک ضرورت یا آلودگی

استفاده از ظروف یکبار مصرف طی چند دهه ی اخیر رشد چشمگیر یا بهتر است بگوییم سرسام آوری داشته است. تقریباً همه ی این ظروف، دورریز های مزاحم و تجزیه ناپذیری هستند. تنوع فرم، زیبایی و امکان چاپ و پلمپ و وکیوم، سهولت استفاده، کم شدن زحمت شستشو ( مصرف کمتر آب و مواد شوینده و صرفه جویی در زمان ) در کنار بالا رفتن ضریب فاکتور های بهداشت غذایی در این رشد چشمگیر نقش پررنگی داشته اند. ( البته اگر موارد استفاده ی غیر استاندارد، نظیر استفاده از ظروف مخصوص خوراکی های سرد برای خوراکی های گرم یا داغ را نادیده بگیریم )

نقطه ی مقابل این صنعت، چالشی است که پوسته ی زمین، اتمسفر، و جاندران را به مخاطره انداخته است. بحث پررونق و پرطرفدار قرن ما، پاسداری از محیط زیست و استفاده از فناوری های سبز به جای بهره کشی بی پروا و سودجویانه از طبیعت است. تردیدی وجود ندارد که نتازع ما برای بقا و چیرگی بی چون و چرای تمدن انسان بر همه ی ارکان طبیعت و جانداران دیگر، توازن قوا و مکانیسم های خودکار اکوسیستم را دستخوش دگرگونی کرده است.   

خط سیر تکنولوژی و سیاست سرمایه داری و رفاه طلبی خود خواهانه ی ما انسان ها ( به عنوان حاکمان کنونی زمین که راه حل های موقتی و راحت تر را به استراتژی های بلند مدت و آینده نگر ترجیح می دهیم و بسیار به قدرت فکر و نقاط عطف تمدنمان می بالیم ) نشان داده است که دست کم در نسل کنونی تغییر قابل ملاحظه ای در رفتار های مصرف گرایانه مان صورت نخواهد گرفت. شاید بهتر باشد بیشتر به دنبال بالا بردن ضریب کارایی فرایند های جمع آوری و تفکیک و نگه داری و دفع پسماندها باشیم. تغییرات موثر تری در فرمولاسیون مواد اولیه تولید شوینده ها و ظروف و محصولات یکبار مصرف بدهیم. ساختار های آموزشی و تبلیغاتی جوامع را برای سازگاری بیشتر با چالش های آینده بهینه تر کنیم. و دست آخر امیدوار باشیم که ابزارهای ارتباطی در اختیارمان راه ما را برای ساختن بهشت زمینی هموارتر کنند.

در برخی کشور ها محدودیت ها و ممنوعیت هایی برای تولید و مصرف  انواع خاصی از محصولات و ظروف یکبار مصرف در نظر گرفته شده است. تولید کننده های محصولات و ظروف یکبار مصرف تلاش هایی صورت داده اند تا ایده های تحقیقاتی را از آزمایشگاه ها به خط تولید نزدیک تر کنند. حاصل این تجربیات تولید محصولات گیاهی بر پایه موادی نظیر نشاسته است که زیست تخریب پذیر و یا کودپذیر هستند.  

 یک راه دیگر می تواند مشارکت بیشتر ذینفعان این حوزه یعنی تولید کنندگان و کسب و کارهای استفاده کننده از محصولات یکبارمصرف ( نظیر رستوران ها و فروشگاه های زنجیره ای و سازمان ها و ادارتی باشد که به صورت گسترده از ظروف یکبار مصرف بهره می برند ) در راستای ایفای نقش مؤثر تر برای  ایجاد فرهنگ سازی و آموزش بیشتر مصرف کنندگان نهایی ، جمع آوری و پاکسازی محیط زیست از زباله های تلنبار شده ، و چرخه ی بازیافت آنها باشد.

کمپین هایی در شبکه های اجتماعی و در بین ورزشکاران به خصوص طبیعت گردان برای پاکسازی طبیعت از زباله ها شکل گرفته است، ولی لااقل در جامعه ی ما بازدارندگی الزام آوری  برای جلوگیری از رهاسازی این قبیل زباله ها وجود ندارد.